Este texto, este áudio e esta descrição foram compostos na interlíngua (ou Interlingua de IALA), um projeto mais naturalista de idioma auxiliar internacional, baseado apenas nas formas previamente existentes nas maiores línguas de cultura da Europa Ocidental. Seus adeptos são mais modestos do que os “esperantistas” ao se contentarem em torná-lo um idioma instrumental da ciência e comunicação entre quem já tem contatos internacionais, e não uma “segunda língua pro mundo inteiro”. Pra saber mais, visite o site da UBI (União Brasileira Pró-Interlíngua). Obrigado ao Cláudio Leite pela digitação do texto!
Iste es un prime effortio pro provider al usatores de internet plus de textos legite in Interlingua, conforme al recercas plus recente a iste respecto. In su libro Interlingua: Grammar and Method, le recercator scientific statounitese Stanley A. Mulaik faceva plure observationes super questiones que non recipeva un solution assatis clar in le Interlingua-English Dictionary de Alexander Gode (1951) e in le parve grammatica que lo accompaniava. Alora, Mulaik recuperava scriptos non publicate del professor Gode, con qui ille conviveva plure annos como juvene universitario, e voleva, inter altere cosas, fixar le regulas de derivation de parolas e le uso del particulas basic del discurso.
Pro illes que ha un contacto con le vaste travalio de Stanley Mulaik, su conclusiones e formas obtenite pote parer un poco heterodoxe. Mais io pensa que su approche nos pone plus proxime al assi appellate linguas fonte tal como illos se trova in su stato actual. Io mesmo lege ancora le libro, mais ja lo trova ben interessante. Pro isto, io decideva apportar vos un lectura facite per me de un de su prime excertos textual (p. 7-11 con le original anglese), “Le vita de Alexandro le Grande” (Alexander the Great), de autor anonyme, traducite del Eclectic Third Reader de McGuffey publicate in 1843. Io regratia mi amico Cláudio Leite pro le transcription del texto, e si vos vos interessa, illo tamben seque ci basso:
1. Macedonia esseva, durante un longe tempore, un parve stato in Grecia, non celebrate pro alcun cosa, con le exception que su reges semper governava secundo le leges del pais e que lor infantes esseva ben educate.
2. Finalmente, depois que multe reges habeva regnate super Macedonia, uno appellate Philippo veniva al throno, qui esseva determinate a render su regno tanto illustriose como altere regnos. Ille levava un armea grande, subjugava multe populos, e arrangiava facer le altere statos de Grecia querrelar inter se.
3. Quando illes esseva bastante fatigate de luctar contra le un le altere, ille les induceva a submitter a ille; que illes esseva plus que preste de facer, proque ille les dava sperantias que ille ducerea les foras a conquirer Persia. Mais ante que ille sortiva in su expedition a Persia, ille esseva occidite per un de su proprie subjectos.
4. Philippo esseva succedite per su filio Alexandro, appellate in le historia “Alexandro le Grande”. Al morte de Philippo, le grecos pensava que illes esseva libere e resolveva que Macedonia non plus tenerea les in subjugation, mais Alexandro prestemente ha monstrate les que ille esseva tanto sapiente como su patre, e plus hardite que ille.
5. Alexandro causava que le mordreros de su patre sia execute; alora amassante su armea, in un assemblea del statos de Grecia, ille adressava les in un discurso, que convinceva les de su sapientia e valor. Post isto illes ha consentite facer le, como su patre ha essite, le chef commandante de Grecia. Ille alora retornava a Macedonia e in un breve tempore postea, comenciava su conquestas e ganiava victorias surprendente, obligante totos qui luctava contra ille a submitter a ille.
6. Si tosto como Alexandro resolveva le statos grecian a su voluntate, ille traversava le Hellesponte, ora appellate le Dardanellos, con su armea, pro subjugar Persia. Le persianos, audiente de isto, assembleava lor fortias, e attendeva le super le bancas del fluvio Granicus. Quando le grecos arrivava al latere opposite, un del generales avisava Alexandro a lassar su soldatos reposar se un poco; mais ille esseva tanto alacre pro le conquesta que ille dava le commando instantaneemente a marchar per le Granicus.
7. Su truppas, habente trovate un loco pauco profunde, obediava; le trompettas sonava, e alte critas de gaudio esseva audite per tote le armea. Si tosto como le persianos videva les avantia, illes lassava un pluvia de flechas a illes, e quando le grecos esseva preste de atterrar se, le persianos se effortiava a pulsar les de retro in le aqua, mais in van. – Alexandro e su armea atterava se, e un terribile battalia occurreva, in que ille esseva victoriose.
Alora, ille avantiava de citate a citate, obligante les a recognoscer le como lor rege, in loco de Darius.
8. Darius, essente informate del progresso de Alexandro, resolveva a incontrar le con un grande armea. Si tosto como Alexandro audiva de su approche, ille preparava a incontrar le a Issus, ubi ille le obligava a fugir, abandonante de retro de ille su regina e familia, e tresor immense, toto de que Alexandro capturava.
9. Alcun tempore plus tarde, Darius faceva un altere battalia a Arbela, in que ille esseva de novo battite. Tosto post isto ille esseva occidite; e assi finiva le Imperio de Persia.
10. Non contente con le conquesta de Persia, Alexandro resolveva de subjugar le reges de India; e ille obligava multe de illes a submitter se a ille. Un de illes, nominate Porus, le resisteva con grande corage, mais Alexandro finalmente le superava. Alexandro, nonobstante, le tractava con multe respecto, le da su libertate, e le restaurava a su regno; e Porus se probava un amico fidel a ille sempre depois.
11. Inter le battalias que Alexandro faceva com Darius, Alexandro subjugava multe statos e regnos, e inter alteres, le Egypto e Babylon; e pois le morte de Darius, ille faceva ancora plus conquestas, ultra aquellos del princes de India, per qual medios le Imperio de Grecia esseva levate a un grande altitude.
